Her ay en büyük merakla beklediğim anket dün geldi.
Aynı dakikalarda Cumhurbaşkanı Erdoğan İtalya dönüşü A 330 gazetecilerine söylediği şu söz de cep telefonuma düştü:
“Bakalım Cumhurbaşkanlığı yolunda daha kaç CHP’li telef olacak”
Çok yukarıdan bakan ve küçümseyici bir ifade.
Ama madem "Telef olma"  sorusu soruldu, o cümleyi takip edelim:
“19 Mart darbesi Ekrem İmamoğlu’nu telef etti mi?”
Aynı saatlerde önüme gelen ankete bakarsanız durum pek öyle görünmüyor.
19 Mart darbesi bazı çevreleri “Telef” ediyor ama onlar arasında İmamoğlu yok.

19 MART TÜRKİYE’DE BAZI ŞEYLERİ

KÖKLÜ BİÇİMDE DEĞİŞTİRİYOR

Türkiye’de en yakından izlediğim araştırma şirketlerinden biri Panorama.
Her ay Panorama’nın sonuçlarını merakla bekliyor, satır satır okuyor, yorumlamaya çalışıyorum.
19 Mart Yargı Darbesi sonunda seçmen sosyolojik olarak nereye doğru gidiyor?
Panorama’nın bu ayki anket sonuçları işte bu açılardan bana göre çok önemli sonuçlar ve eğilimlerde değişmeler ortaya koyuyor.

19 MART CHP’Yİ Mİ “TELEF”

EDİYOR YOKSA AKP’Yİ Mİ

Mesela bu anket CHP’nin Yozgat mitingindeki kalabalığı ve özellikle 4 kilometrelik traktör konvoyunu çok güzel açıklıyor.
Ama en önemli sonucu şu:
19 Mart darbesi AKP’ye, özellikle Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yeniden Cumhurbaşkanı seçilme planlarında pahalıya patlamış gibi görünüyor.
Bu ayki anketin sonuçlarını çok geniş vermeyi çok isterdim.

ABONELERE TAVSİYEM BU

AYKİ SONUÇLARI İYİ OKUYUN

Ancak araştırma abonelerine özel gönderildiği için ayrıntılı sonuçlarını yazamıyorum.
Söyleyeceğim tek şey, bu araştırmaya abone olanların bu ayki sonuçları dikkatle okumaları.

Ama asıl iyi okuması gerekenler AKP yöneticileri ve yargı mensupları.
Türkiye’nin geleceği ile ilgili çok ilginç trendleri gösteriyor çünkü.
Yazabileceğim genel sonuçlar şöyle…

19 MART DARBESİ KİMİ BAŞKAN GÖRMEK

İSTERSİNİZ SIRALAMASINI DEĞİŞTİRMİŞ

“Kimi Cumhurbaşkanı adayı olarak görmek istersiniz” sorusuna verilen cevap, Şubat’tan bugüne tamamen değişmiş.

Şubat ayında sıralama şöyleymiş:

(*) Mansur Yavaş
(*) Tayyip Erdoğan
(*) Ekrem İmamoğlu
(*) Hakan Fidan

YENİ SIRALAMA

ŞÖYLE OLMUŞ

Nisan anketinde sıralama şöyle değişmiş ve şöyle olmuş:

(*) Ekrem İmamoğlu
(*) Tayyip Erdoğan
(*) Mansur Yavaş
(*) Hakan Fidan
 

KİM TELEF OLUYOR 1: SİLİVRİYE GİTMEK

İMAMOĞLU’NA SEKİZ PUAN EKLEMİŞ

İlginç olan ise şu: Şubat ayında Ekrem İmamoğlu’nu “Cumhurbaşkanı olarak görmek isteyenlerin oranı yüzde 15’den yüzde 24’e yükselmiş"

Ama diğer ilginç olan ise şu:

Aynı dönemde Erdoğan’ı “Cumhurbaşkanı olarak görmek isteyenler de yüzde 17’den yüzde 19’a çıkmış.

Yani 19 Mart darbesi Ekrem İmamoğlu’na 8 puandan çok getirirken, Erdoğan’a da 2 puan getirmiş.

Demek ki 19 Mart darbesi, kutuplaşmayı arttırırken, hem İmamoğlu’na hem Erdoğan’a kazandırmış.

KİM TELEF OLUYOR 2: CHP'NİN OYU ŞUBAT

AYINDAN BU YANA 6 PUAN ARTMIŞ AMA…

Bu eğilimi kuvvetlendiren ikinci bir sonuç daha var.

Şubat ayı anketinde AKP ve CHP oyları yüzde 24 düzeyinde başa başmış.

Şubat’tan Nisan’a geçen sürede CHP’nin oyları 6 puan artarak yüzde 30’un üzerine çıkmış.

Yine ilginç olanı şu:

Aynı dönemde AKP oyları da 3 puan artarak yüzde 27 düzeyine gelmiş.

KİM TELEF OLUYOR 3: KUTUPLAŞMA

HEM CHP’YE HEM AKP’YE YARIYOR

Burada da trend aynı.

19 Mart Depremi en çok İmamoğlu ve CHP’ye yaramış.

Ama AKP’nin durumunu da konsolide etmiş.

Anlayacağınız şu aşamada kutuplaşma CHP ve AKP’ye yarıyor…

Ancak araştırmanın öteki konularına girdiğiniz taktirde işlerin AKP’nin pek de lehine gitmediğini gösteriyor.

Araştırmada iki sonuç da bunu açıkça gösteriyor:

KİM TELEF OLUYOR 4: AKP’YE KÖTÜ

HABER: GENÇLERDE FARK 1’E 3’E ÇIKTI

(*) 2023’de oy kullanmayan ve 2028’de kullanacak olan gençler arasında CHP’nin oyu 1’e 3 farkı açmış durumda.

Yani bu yaş grubundaki yeni seçmenin yüzde 20’si AKP derken yüzde 60’ı CHP diyor.

KİM TELEF OLUYOR 5: CHP DÜŞÜK

GELİRLİLERDEN DE OY ALMAYA BAŞLADI

Ama en çarpıcı sonuç “Düşük eğitim seviyesindeki seçmenden gelen değişim sinyali."

Panorama Araştırma şirketi Genel Müdürü Osman Sert bu eğilimi şöyle açıklıyor:

“AK Parti ve CHP arasındaki oylar, döneme ve  siyasal gelişmelere göre yükselip alçalabiliyor. Ama bunun dışında her iki partinin oy tabanında da yapısal değişimler görülmeye başlandı.

Eskiden eğitim seviyesi yükselirken CHP’nin oyu artar gelir seviyesi düştükçe AK Parti’nin oyu artardı. Son dönemde bu ezber ciddi anlamda bozulmuş durumda.”

KİM TELEF OLUYOR 6: DÜŞÜK GELİR GRUBUNDA

CHP ARTIK AKP’DEN FAZLA OY ALMAYA BAŞLADI  

“Artık CHP düşük gelirlilerden en az AK PARTİ kadar hatta ondan daha fazla oy alıyor.

AK Parti ise her geçen gün daha yüksek gelirlilere doğru kayan bir oy tabanına sahip. “

Benim yorumum:

Yani artık “Gariban Zenci Türklerin” partisi olmaktan çıkıp, ayrıcalıklı ve zengin  “Ak Türklerin” partisi oluyor.

KİM TELEF OLUYOR 7: CHP DÜŞÜK

EĞİTİMLİLERDEN OY ALMAYA BAŞLADI

Osman Sert devam ediyor:

“Eğitim seviyesine göre bakınca, CHP artık bütün eğitim seviyelerinden göreceli olarak daha dengeli oy alabiliyor.”

Bu gelişmeyi bir cümle ile özetlersek:

“Bu trendler aylık oy değişimlerinden daha önemli bir toplumsal siyasal tutum değişikliğini işaret ediyor.”

KİM TELEF OLUYOR 8: 19 MART’IN EN

BÜYÜK KAYBEDENİ YARGI KURUMU

Gerek bu anket gerek bu ay okuduğum başka anketler şunu gösteriyor:

19 Mart darbesinin en büyük kaybedeni  "yargı" olmuş.

Çeşitli anketlerden derlediğim son bir aylık gelişme şunları gösteriyor:

(*) 19 Mart darbesinin “Hukuki bir karar” olduğuna inananlar bir ayda biraz artmış. 

Ama “Siyasi bir karar olduğuna” inananların oranı da artmış ve yüzde 55’e dayanmış.

(*) Bu tutuklamaların Türkiye’ye ve ekonomiye zararı olduğunu düşünenlerin oranı yüzde 60’lara gelmiş.

KİM TELEF OLUYOR 9: İMAMOĞLU ‘YOLSUZLUK YAPMIŞTIR’ DİYENLERİN ORANI ‘YAPMAMIŞTIR’ DİYENLERDEN AZ

(*) Son bir ayda, bu olayda bazı yolsuzlukların olduğuna inananların sayısında biraz artış olmuş.

(*) Ama “İmamoğlu bunları yapmamıştır” diyenlerin oranı “yapmıştır” diyenlerden yüksek.

KİM TELEF OLUYOR 10: ‘TUTUKLAMA YANLIŞ’

DİYENLER ‘DOĞRU’ DİYENLERİN İKİ KATI
 

(*) Tutuklama kararı yanlıştır diyenler, doğrudur diyenlerin iki katı.

Bu olayın bir siyasi darbe olarak yapılmasının en kötü etkisi şu olmuş:

Türkiye’de artık “Yolsuzluk” konusu bir ahlak meselesi olmaktan çıkıp siyasi mesele haline geliyor.

KİM TELEF OLUYOR 11: ERDOĞAN’IN YARGI

DARBESİNİ SAVUNMASI ETKİLİ OLMUYOR

Yani Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Turp” girişim belagatı, dünkü gibi ağır suçlamalarının seçmen üzerinde hiçbir etkisi olmuyor.

Türk halkının bunun bir siyasi darbe olduğuna olan inancı pekişmiş.

Yargı konusuna gelince.

İşte asıl felaket orada.

KİM TELEF OLUYOR 12: ANAYASA MAHKEMESİ DIŞINDA YARGININ HALK GÖZÜNDEKİ İMAJI TAM FELAKET

Öteki anketlerde de olduğu gibi, yargı ile ilgili sorulan bütün sorulara verilen cevaplar şunu gösteriyor:

“Yargıya güven” yerlerde sürünüyor.

Halkın gözünde bir tek Anayasa Mahkemesi’nin itibarı iyi.

Diyebilirim ki 19 Mart gözaltıları ve tutuklamaları ile savcı ve hakimler Türk Adaletine tamiri çok güç bir darbe vurmuşlar.

Anket bunu açıkça gösteriyor.

YARGI MENSUPLARININ ÇOK İYİ

OKUMASI GEREKEN BİR ANKET

Bence yargı mensupları bu araştırmayı iyi okumalı.

Çünkü bu gidiş artık Türkiye’nin “Seçilmişler eliyle yönetimi” sisteminden; “Atanmış hakim ve savcılar tarafından yönetilme rejimine” doğru gidiyor.

Bütün bunları kendi gözümden değerlendirirsem şöyle bir sonuç ortaya çıkıyor.

SONUÇ 1: BU TABLO MERKEZDE

İKİ PARTİLİ SİSTEME GÖTÜRÜYOR

(*) BİR: Bu trend Türkiye’yi iki partili bir sisteme doğru götürüyor.

Bu iki parti CHP ve AKP, gerçek anlamda merkez partileri haline gelebilir, demokrasi ve adalet konusunda asgari bazı ilkelerde birleşebilirlerse ülkemiz huzura kavuşur.

SONUÇ 2: BU SİYASİ KRİZDEN TEK ÇIKIŞ

YOLU PARLAMENTER SİSTEME DÖNÜŞ

(*) İKİ: Bu eğilim başkanlık sisteminin Türkiye’yi, tek kişilik kötü bir yönetime götürdüğünü açıkça gösteriyor. “Ekonomi kötüye gidiyor” diyenlerin oranın yüzde 71’e ulaşması bunun en somut göstergesi.

O nedenle çıkış yolu CHP Genel Bakanı Özgür Özel’in ilk defa telaffuz ettiği Parlamenter sisteme dönüş için iki partinin anlayış birliğidir.

SONUÇ 3: AKP EN KISA ZAMANDA BU “19

MART DARBESİ” KARESİNDEN  ÇIKMALI

(*)ÜÇ: seçmen 19 Mart darbesinin faturasını Erdoğan ve AKP’ye değil direkt olarak hakim ve savcılara kesiyor.

(*) DÖRT: Bu tablo, AKP’ye,  en kısa sürede 19 Mart darbesi fotoğrafından çıkması gerektiğini anlatıyor.

Çünkü Erdoğan ve AKP’nin o karede görünmesi CHP’ye çok daha fazla yarıyor.

Hiçbir sivil yönetim böyle bir “Yargı darbesi fotoğrafında” bulunmayı uzun süre taşıyamaz.

SONUÇ 4: BU FOTOĞRAFTAN EN KESTİRME 

ÇIKIŞ YOLU TUTUKSUZ YARGILAMA OLUR
 

(*) BEŞ: Bu “Aile fotoğrafından”  çıkmanın en kısa yolu da İmamoğlu ve arkadaşlarına tutuksuz yargılanma yolunu açmaktır.

Yoksa bugünden 2028’e geçecek süre hep İmamoğlu ve CHP’nin lehine çalışacaktır. 

Ayrıntılarına girme izni alabilseydim çok daha derin yorumlar yapabilirdim.

Ama bu genel trendler bile yeterince gösteriyor tabloyu.